تصویربرداری در صنعت پزشکی تحول عظیمی به وجود آورد. روشهای گوناگون تصویربرداری در کنار عملیات دیگر مانند آزمایش‌های گوناگون تشخیص بیماری را سریع و دقیق میکند.
با ما همراه باشید تا در این مقاله درمورد سونوگرافی بیشتر بدانیم.
اولین دستگاه‌های تصویربرداری، دستگاه رادیولوژی بود که ساختار آنها بر پایه اشعه ایکس کار می‌کرد که به ولتاژ بسیار بالا نیاز داشتند و بسیار ساده‌تر از نوع امروزی می‌باشند. ولتاژ بالا در این دستگاه مشکلات زیادی را مانند قطعی برق در کل شهر را نیز برای فقط یک تصویربرداری به وجود می‌آورد البته به دلیل ولتاژ پایین برق شهری این مشکل به وجود می‌آمد.
امروزه این مشکل بر طرف گردیده است و این تکنولوژی همانند همه تکنولوژی پیشرفت زیادی کرده است طی پیشرفت علم تصویر برداری علاوه برتصویر برداری با پایه اشعه ایکس امواج فراصوت و الکترومغناطیسی نیز استفاده میشود. که البته هر کدام طبق دستور پزشک و آمادگی بیمار مورد استفاد ه قرار می‌گیرد.
تاریخچه سونوگرافی
یک دانشمند ایتالیایی با دقت بر توانایی پرواز خفاش‌ها در شب و برخورد نکردن با موانع متوجه شد که این حیوان به جای نور با استفاده از امواج صوتی و صدا راهنمایی میشود. این امواج قابل تشخیص برای انسان‌ها نیست و این امواج را به نام کاشف آن اولتر اسوند نامیدند. سابقه استفاده از فرا صوت یا اوالتر اسوند از پیدا کردن زیر دریایی‌های دشمن به دست فرانسوی‌ها می‌باشد، که برای پیدا کردن بقایای کشتی تایتانیک نیز از این روش استفاده کردند
سونوگرافی چیست؟
سونوگرافی یک آزمایش تصویربرداری است که از امواج صوتی برای ایجاد تصویری از اندام‌ها، بافت‌ها و سایر ساختارهای داخل بدن استفاده میکند. برخلاف اشعه ایکس، سونوگرافی از هیچ تشعشعی استفاده نمی‌کند. بنابر این سونوگرافی به هیچ عنوان برای بارداران ضرری ندارد و همانطور که همه میدانند یکی از روشهای مهم بررسی سلامت جنین و ارزیابی های لازم در طب زنان و طب مادرو جنین سونوگرافی است.
سونوگرافی همچنین می‌تواند قسمت‌هایی از بدن را در حال حرکت نشان دهد، مانند ضربان قلب یا جریان خون در رگ های خونی.
در حیطه رشته تخصصی زنان و زایمان و آنچه که موًوع این سایت هست با سونوگرافی مرتبط با زنان سرو کارداریم. در این حیطه.
دو دسته اصلی سونوگرافی وجود دارد:
سونوگرافی بارداری
سونوگرافی بارداری برای بررسی نوزاد متولد نشده استفاده میشود. این آزمایش می‌تواند اطلاعاتی در مورد رشد، تکوین و سلامت کلی نوزاد ارائه دهد
سونوگرافی غیر بارداری
سونوگرافی غیر بارداری برای مشاهده و ارائه اطلاعات در مورد سایر قسمت‌های بدن)در حیطه کار زنان بررسی رحم و تخمدان‌ها و چسبندگی‌های لگنی ، توده‌های لگن، اندومتریوز ، کلیه نثانه و مجاری ادراری و همچنین‌سونوگرافی مرتبط با پستان‌ها و غدد لنفتوی زیر بغل کاربرد دارد . استفاده میشود.
سونوگرافی همچنین می‌تواند قسمت‌هایی از بدن را در حال حرکت نشان دهد، مانند ضربان قلب یا جریان خون در رگ های خونی.
در حیطه رشته تخصصی زنان و زایمان و آنچه که موًوع این سایت هست با سونوگرافی مرتبط با زنان سرو کارداریم. در این حیطه.
از سونوگرافی برای چه کاری استفاده میشود؟
بسته به نوع سونوگرافی و اینکه کدام قسمت از بدن در حال بررسی است، میتوان از سونوگرافی استفاده های مختلفی کرد.
سونوگرافی بارداری
سونوگرافی بارداری برای دریافت اطلاعات در مورد سلامت جنین متولد نشده انجام میشود. ممکن است برای موارد زیر استفاده شود:
تایید بارداری
بررسی اندازه و موقعیت نوزاد متولد نشده
بررسی تعداد نوزادانی که در رحم هستند
تخمین مدت زمان بارداری که به عنوان سن حاملگی شناخته میشود
بررسی علائم سندرم داون که شامل ضخیم شدن پشت گردن نوزاد است
بررسی نقایص مادرزادی در مغز، نخاع، قلب یا سایر قسمت‌های بدن
بررسی مقدار مایع آمنیوتیک مایع آمنیوتیک مایع شفافی است که در دوران بارداری نوزاد متولد نشده را احاطه می کند و از کودک در برابر آسیب‌های بیرونی و سرما محافظت میکند. همچنین به رشد ریه و رشد استخوان کمک میکند
سونوگرافی تشخیصی سایر قسمت‌های بدن ممکن است برای موارد زیر استفاده شود:
بررسی سرعت و سطح طبیعیجریان خونبررسی ساختار قلببررسی انسداد در کیسه صفرابررسی غده تیروئید را از نظرسرطان یا رشد توده غیر سرطانیبررسی وجود ناهنجاری در شکم و کلیه‌ها
فایده استفاده از سونوگرافی
به دلیل وجود اشعه ایکس در رادیولوژی در بعضی موارد با اینکه دوز این اشعه بسیار کم بوده است. اما خطراتی به همراه داشته است. از سونوگرافی برای تصویر برداری استفاده می‌کنند. از تصویربرداری برای مواردی مانند تصویربرداری از زنان باردار و جنین استفاده می‌شده است. که در بعضی موارد این اشعه جنین را دچار مشکل می‌کرده و باعث نارسایی جنین نیز می‌شده است. به همین خاطر با پیشرفت علم از سونوگرافی برای تصویر برداری استفاده کردنند.
در واقع با به بوجود آمدن این روش و استفاده از امواج فراصوت این چنین مشکلات تا مقدار زیادی حل گردیده تا جایی‌که امروزه برای مشاهده سلامت جنین از سونوگرافی استفاده میشود. با این روش بعضی از کم و کاستی‌های اشعه ایکس نیز مانند عدم توانایی در تصویر برداری از بافت‌های نرم مثل طحال، کبد و کلیه از بین رفته است ولی با این وجود هنوز اشعه ایکس در بعضی موارد ارجحیت دارد و پزشک مربوطه با توجه به نوع بیماری تشخیص میدهد که از کدام نوع استفاده نماید.
آزمایش سونوگرافی برای چیست؟
- این آزمایش کاربردهای بسیار زیادی در تشخیص و درمان انواع بیماری‌ها دارد و به دلایل متعددی انجام میشود که عبارتنداز:
- مشاهده تخمدان‌ها و رحم در زمان بارداری و نظارت بر روند رشد و تکامل جنین
- تشخیص مشکلات مثانه
- ارزیابی جریان خون در بخش‌ها و اندامهای مختلف بدن
- کمک به انجام بیوپسی در تشخیص و درمان انواع تومورها
- آزمایش توده‌های پستانی
- بررسی غده تیروئید
- بررسی مشکلات دستگاه تناسلی مردانه و غده پروستات
- بررسی التهاب مفاصل (Synovitis)
- تشخیص بیماری متابولیک استخوان
- عمل برداشتن رحم
معرفی انواع سونوگرافی
این آزمایش انواع مختلفی دارد که در زیر برخی از انواع سونوگرافی ذکر می شود و بصورت مختصر توضیح داده میشود:
سونوگرافی حاملگی
این آزمایش انواع مختلفی دارد که در زیر برخی از انواع سونوگرافی ذکر می شود و بصورت مختصر توضیح داده میشود:
سونوگرافی در دوران بارداری به دلایل مختلفی انجام میشود تا از سلامت مادر و جنین اطمینان حاصل شود. این آزمایش معمولاً به دلایل پزشکی و به دنبال بروز علائم مشکوک در فرد انجام میشود اما گاهی نیز سونوگرافی حاملگی صرفاً برای تعیین جنسیت نوزاد انجام میشود.
سونو گرافی حاملگی به دوروش شکمی و واژینال انجام میشود.
اگر چه سونوگرافی برای زنان باردار کاملاً بیخطر است اما به طور کلی توصیه پزشکان این است که این تصویربرداری تنها در موارد ضروری و به تشخیص پزشک معالج انجام شود.
دقت کنید:
سونوگرافی واژینال در بارداری به هیچ عنوان برای بیمار خطرناک نیست و باید درمواردی که پزشک متخصص زنان باتجریه صلاح می داند انجام شود.
1- سونوگرافی سه ماهه اول بارداری
هدف از اولین سونوگرافی در بارداری تعیین موقعیت ساک حاملگی است.یعنی معلوم‌شود بارداری در داخل یا در خارج رحم قراردارد.
ندیدن ساک حاملگی زمانی که تست بارداری مثبت وجود دارد بسیار مهم است و باید به پزشک متخصص زنان مجرب مراجعه کنید و شرایطتان پی گیری شود و بارداری خارج رحمی رد شود.
دوازده هفته اول بارداری نقش بسیار مهمی در تشکیل کامل و سالم اندامهای مختلف جنین دارد.سونوگرافی های انجام شده نشان میدهد که ایا روند تکاملی سلامت جنین و بارداری در شرایط عادی هست یا خیر.از برخی نکات موجود در سونوگرافی میتوان به ناهنجاریها و مشکلات ژنتیک در جنین پی برد و اقدامات لازم را انجام داد. .
اولین سونوگرافی دوران بارداری بین ۶ تا ۸ هفته بارداری انجام میشود.زمانی که تیتراژ بتا اچ سی جی در خون حدود ۱۵۰۰ است با سونوگرافی واژینال میتوان قلب جنین را مشاهده کرد.این عدد در سونوگرافی شکمی بارداری معادل ۶۰۰۰ است.
در طول سه ماهه اول بارداری سونوگرافی به دلایل زیر انجام می‌گردد:
معاینه رحم، تخمدان‌ها، دهانه رحم و واژن به منظور تشخیص ناهنجاری های دوران بارداری
تأیید قطعی بارداری
چک کردن ضربان قلب جنین
چک کردن هرگونه رشد غیر عادی در جنین
بررسی امکان وقوع بارداری خارج از رحم و…
2- سونوگرافی سه ماهه دوم و سوم حاملگی
در سه ماهه دوم بارداری تقریباً همه اندامهای اصلی جنین از جمله دست و پاها و همچنین اندام تناسلی تشکیل شده شده است و به مرور زمان از بعد از هفته دوازدهم تشخیص جنسیت جنین امکان پذیر میشود.
در این زمان‌بسیاری از بانوان اصلی به هدف تعیین جنسیت سونوگرافی میخواهند ولی برای پزشک آنچه مهم است دلایل دیگری از جمله تشخیص سندروم داون در نوزاد، تشخیص نواقص مادرزادی، تشخیص احتمالی سقط جنین و غیره نیز انجام میشود.
3- سونوگرافی ان تی همراه باغربالگری مرحله اول در یازده هفتگی (بهترین زمان) باید انجام‌شود.این سونوگرافی در تعیین سن جنین بسیار ارزشمند بوده و اگر اختلافی بین سونوگرافی های فرد باشد به این سونوگرافی استناد میکنیم.
4- سونوگرافی مهم دیگر در هفته ۱۸ بارداری باید انجام‌شود که هدف ان ارزیابی سلامت ارگان‌ها و دستگاه‌های بدن جنین (آنومالی اسکن)
بررسی طول سرویکس ، وضعیت جفت و چسبندگی ها و …. نی باشد.
دقت کنید که معیار این اعداد اولین روزآخرین پریود استو برآن اساس سنجیده می شود.
پس تا نیمه اول بارداری یه سونوگرافی ضرورت دارد
سونوگرافی اول حدود هفته ۶ تا ۸ برای بررسی محل ساک حاملگی و دیدن ضربان قلب
سونوگرافی دوم سونوگرافی ان تی حدود ۱۱ هفتگی
سونوگرافی سوم آنوماای اسکن حدود هفته ۱۸ بارداری.
در ادامه جهت آشنایی بیشتر شما مخاطبان با سونوگرافی بارداری، نحوه تفسیر سونوگرافی بارداری و جنین به همراه اصطلاحات رایج در آن را توضیح می‌دهیم.
تفسیر سونوگرافی بارداری و جنین و اصطلاحات رایج
برای تفسیر سونوگرافی بارداری و جنین معمولا از پارامترهای اندازه گیری استفاده می‌کنند که باید توسط پزشک متخصص انجام شود. اما بسیاری از مادران تمایل دارند قبل از مراجعه به پزشک درمورد نحوه خواندن برگه سونوگرافی و اصطلاحات آن اطلاع کسب کنند. اما سونوگرافی بارداری و جنین نوعی روش تصویربرداری است که با استفاده از امواج صوتی تصاویری از جنین را دراختیار پزشک قرار میدهد.
در آزمایش سونوگرافی بارداری پارامترهای بیومتریکی برای اندازه‌گیری از جنین وجود دارد. پارامترهای بیومتریک در تفسیر سونوگرافی بارداری نقش مهمی را دارند. این پارامتر‌ها در سونوگرافی جنین می‌تواند نحوه رشد کودک را نشان دهد و ناهنجاریها را تشخیص دهد.
پزشک با توجه به مدت بارداری، طبیعی یا غیر طبیعی بودن مقدار اندازه گیری شده در سونوگرافی را تشخیص میدهد.
سونوگرافی تعیین جنسیت
خواندن سونوگرافی تعیین جنسیت و فهمیدن نتایج آن چگونه است؟
بسیاری از زوج‌ها برای تعیین جنسیت نوزاد خود و رسیدن روز مقرر برای سونوگرافی تعیین جنسیت روز شماری می‌کنند. معمولاً سونوگرافی تعیین جنسیت در اواسط بارداری انجام میشود. به این سونوگرافی، پایش آناتومی جنین نیز گفته میشود و به منظور مشاهده ناهنجاری‌های احتمالی در نوزاد و تعیین جنسیت نوزاد انجام میشود.
هرچه سونوگرافی درسن کمتری از بارداری انجام‌شده باشد ، برای تعیین سن جنین دقیقتر است.
مثلا سونوگرافی نه هفتگی دقت بیشتری از سونوگرافی سی هفتگی برای تعیین سن واقعی جنین دارد.
بهترین سونوگرافی برای تعیین سن جنین‌سونوی ان تی ، یا سونوگرافی است که بین هفته یازدهم تا سیزدهم بارداری انجام شده باشد.
دقت سونوگرافی تعیین جنسیت به عوامل مختلفی از جمله سن جنین، تجهیزات مورد استفاده و مهارت متخصص سونوگرافی بستگی دارد. با این حال، سونوگرافی تعیین جنسیت جنین در 98 درصد موارد، پسر یا دختر بودن نوزاد را درست نشان می‌دهند.
سونوگرافی چگونه انجام‌می شود؟
در طول سونوگرافی تعیین جنسیت، شما روی تخت مخصوص سونوگرافی دراز کشیده و لباس خود را بالا می‌زنید. سپس متخصص سونوگرافی با استفاده از ژل مخصوص سطح شکم شما را می‌پوشاند و با استفاده از سری مخصوص سونوگرافی اقدام به تصویربرداری از ناحیه لگن و رحم شما میکند. تصاویر ثبت شده توسط متخصص سونوگرافی به پزشک متخصص زنان و زایمان شما ارجاع میشود تا پزشک در خصوص سلامتی جنین، پسر یا دختر بودن او و همچنین سلامتی شما اظهار نظر کند. بسته به موقعیت قرارگیری جنین در رحم، شما ممکن است صورت، دست‌ها و پاهای نوزاد خود را به راحتی ببینید. از اینکه همه اندام نوزاد خود را به طور کامل ندیدید نگران نشوید چون تفیسر نتایج سونوگرافی بارداری برای افراد مبتدی و ناآشنا گاهاً سخت و ناممکن است. می‌توانید در طول سونوگرافی از تکنسین سونوگرافی یا پزشک خود بخواهید توضیحات لازم را به شما ارائه کند.
انواع سونوگرافی
1- NT سونوگرافی
یکی از آزمایشات رایج در پایان سه ماهه نخست بارداری NT سونوگرافی است و به پزشک شما در تشخیص احتمالی ناهنجاری‌های کروموزومی کمک میکند.
تمرکز این تصویربرداری ناحیه کوچکی در پشت گردن جنین است که به ناکال ترنس لوسنسی معروف است. در جنین‌هایی که احتمال اختلالات کروموزومی مانند سندروم داون در آنها بالاست، آب میان بافتی در این ناحیه گردن تجمع پیدا میکند. البته تشخیص آب میان بافتی در این آزمایش به طور قطعی نشان دهنده وجود مشکل جدی در جنین نیست و تنها در صورت تأیید نتایج سونوگرافی با انجام آزمایش‌های غربالگری ژنتیک میتوان در خصوص وجود این ناهنجاریها قضاوت کرد.همراهی سونوگرافی ان تی و غربالگری مرحله اول به تشخیص کمک میکند.
گاهی لازم است از روشهای پیشرفته تر آزمایشگاهی نظیر انجام آزمایش سل فری دی ان ا یا امنیوسنتز مبادرت ورزید ..
2- سونوگرافی سه بعدی
همان طور که گفته شد در دوران بارداری چندین دوره سونوگرافی انجام میشود که تعیین جنسیت، کمرنگ‌ترین موضوع مهم در این سونوگرافی‌ها محسوب میشود. هدف این سونوگرافی‌ها، چک کردن سلامت جنین و رشد طبیعی آن است. گاهی اوقات در سونوگرافی‌های معمولی مشکلاتی مشاهده میشود که برای تعیین صحت و سقم آنها، نیاز به انجام سونوگرافی سه بعدی در حاملگی خواهد بود. البته پیشتر نیز انجام آزمایش غربالگری در زمان خاص خود، مشکلات جنینی و ناهنجاری‌های احتمالی را با درصدی از خطا، مشخص خواهد کرد. در چنین موقعیتی نیز سونوگرافی سه بعدی جنین می‌تواند تکمیلی برای درک و تشخیص بهتر این ناهنجاریها باشد.
سونوگرافی برای بررسی آناتومی و عملکرد اعضای بدن جنین بین هفته ۲۲ تا ۲۶ می بایست انجام شود.
در صورتیکه پزشک به کاهش رشد جنین یا وجود چسبندگی های جفتی یا هرمشکل دیگری مشکوک شود یونوگرافی های تکمیلی درخواست میکند که از جمله انها میتوان به سونوگرافی داپلر عروق رحمی جفتی اشاره کرد.
3- سونوگرافی داپلر چیست؟
سونوگرافی داپلر یک روش تصویربرداری است که برای نشان دادن حرکت خون در رگ‌های خونی مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای این کار از امواج صوتی استفاده میشود. سونوگرافی داپلر به پزشکان کمک میکند تا بدون استفاده از اشعه‌ی ایکس یا هرگونه تزریق، بتوانند از آنچه درون رگ‌های بیمار در حال روی دادن است اطلاعات لازم را بدست بیاورند.
با انجام سونوگرافی داپلر میتوان از مشکلاتی مانند لخته شدن خون، نارسایی وریدی، انسداد شریانی، بیماری‌های مادرزادی قلبی و تنگی شریان کاروتید و نقص دریچه قلب و …. اطلاعات مفید و مورد نیاز پزشکان را بدست آورد.در طب مادر و جنین سونوگرافی داپلر بارداری برای بررسی میزان خونرسانی به جنین و بررسی چسبندگی های جفتی کاربرد دارد.
4- سونوگرافی داپلر عروق
سونوگرافی داپلر عروق یک آزمایش غیر تهاجمی است که به منظور تخمین میزان جران خون در عروق خونی انجام می‌پذیرد. در این آزمایش با استفاده از پرتوهای صوتی با فرکانس بالا، از گلبول های قرمز و سایر اجزای خون تصویربرداری میشود تا مشکلات مختلف عروق از جمله گرفتگی رگ‌های مختلف خونی شناسایی شود.
در نبمه دوم بارداری علاوه بر سونوگرافی هفته ۲۲ تا ۲۶ ، براساس شرایط بیمار ممکن است نیاز به پایش سونوگرافیوی باشد. مثلا زمانی که به اختلال رشد جنین‌مشکوک باشین ، میزان مایع امنیوتیک بیشتر یا کمتر از حدمعمول باشد، بررسی برخی انومالی ها، توده‌ها ی کیست‌های همراه با بارداری و همچنین کاهش حرکت جنین ،نیاز هست که سونوگرافی تکمیلی بنا به صلاحدید و تشخیص پزشک انجام شود
5- سونوگرافی غیر بارداری (رحم و تخمدان‌ها)
برای ارزیابی ارگانهای داخل لگنی بانوان از این سونوگرافی‌ها استفاده میشود.
سونوگرافی زنان یا سونوگرافی لگنی (pelvic) به منظور ارزیابی اندامهای لگنی در زنان شامل رحم، واژن، دهانه رحم و تخمدان‌ها انجام می شود. سونوگرافی زنان به دو روش شکمی و واژینال انجام میشود. یکی دیگر از روشهای سونوگرافی زنان، سونوگرافی داپلر است که جهت و سرعت جریان خون در اندامپ‌های لگنی بانوان را اندازه گیری میکند.
کاربردهای سونوگرافی زنان عبارتنداز:
- تشخیص انواع بیماری‌های زنان مانند توده‌های رحم (فیبروم و پولیپ)، بیماری‌های تخمدان، عفونت‌های لگنی (Pelvic) و سایر بیماری‌های مجاری ادراری. در این شکل بیماری‌ها سونوگرافی از روی شکم انجام میشود اما در بعضی موارد سونوگرافی داخل واژن دقیقتر عمل میکند.
- تعیین جایگاه IUD (ابزاری که برای پیشگیری از بارداری استفاده میشود)
- تعیین سن و جنسیت جنین در زمان بارداری (برای این مورد حتماً تاریخ آخرین قاعدگی خود را یادداشت کنید زیرا برای بررسی دقیقتر به آن نیاز است)
- تشخیص سقط جنین و مشخص کردن بیماری‌هایی که منجر به سقط جنین می‌شوند.
6-سونوگرافی لگن
سونوگرافی لگن به سه روش زیر انجام میشود:
- شکمی
- واژینال
- ترنس رکتال
سونوگرافی واژینال
سونوگرافی واژینال در افردای که ازدواج کرده اند انجام میشود.
انجام‌سونوگرافی واژینال به مثانه پر نیازی ندارد.
سونوگرافی ترنس رکتال
ولی سونوگرافی ترنس رکتال و سونوگرافی شکمی در افراد باکره قابل انجام‌است.
سونوگرافی ترنس رکتال از طریق پروب های مخصوصی که وارد مقعد شده و اندامهای لگنی را مورد ارزیابی قرار می دهد.
موارد استفاده ازین روش نادر است ودرموارد شک به اندومتریوز و چسبندگی های لگنی یا تومورهای لگن در افرادی که باکره هستند کاربرر دارد.
سونوگرافی شکمی
برای انجام سونوگرافی شکمی می بایست مثانه پر باشد و احساس ادرار در فرد وجود داشته باشد.
7- سونوگرافی با پروب سطحی
این نوع تصویر برداری برای اعضای سطحی مانند پوست، پستان‌ها و غده تیروئید مورد استفاده قرار می‌گیرد.
8- سونوگرافی پستان‌ها
همانطور که قبلاً اشاره شد سونوگرافی برای اندامهای توپر روش مناسبی است و با پیشرفت این تکنولوژی و قوی شدن امواج برای اعضای سطحی نیز این بستر مهیا شده است.
سونوگرافی پستان‌ها در کنار روش تکمیلی” ماموگرافی ” در خانم‌ها روشی مناسب تشخیص زودرس سرطان پستان می باشد.
البته در کنار این روش‌ها تست خود آزمایی بعد از دوره قاعدگی برای تشخیص هر تغییری در پستان بسیار مناسب می‌باشد.
9- سونوگرافی ترانس واژینال یا داخلی
به طور کلی در سونوگرافی به جای پرتوهای نوری، از امواج صوتی استفاده میشود. این موضوع باعث میشود که نتایج در لحظه نشان داده شوند. بنابراین پزشک می‌تواند بافت درونی بدن را مشاهده کند و اطلاعات مورد نظر را به دست آورد.
در سونوگرافی داخلی یا واژینال، مبدل سونوگرافی با استفاده از کاندوم پوشانده میشود. برای روان‌تر شدن حرکت در اندام داخلی، پزشک پروب را به ژل سونوگرافی آغشته میکند. لازم به ذکر است که ژل‌های مورد استفاده برای این کار کاملا بهداشتی و ضد حساسیت هستند. بنابراین مشکل خاصی برای بیمار ایجاد نمی‌کنند. پس از اینکه سنسور وارد ارگانهای داخلی بدن شد، تصویر بافت داخلی بدن بیمار روی مانیتور نمایش داده میشود. با حرکت سنسور در بدن، پزشک می‌تواند وضعیت تخمدان، رحم و قسمت‌های مورد نظر را از ابعاد مختلف بررسی کند. بررسی دقیق در سونوگرافی اهمیت زیادی دارد.TVS
یکی از موضوعات مهم در زمینه انجام سونوگرافی داخلی، تجربه و مهارت پزشک معالج است. پیش از هر چیز پزشک شما باید تخصص و تجربه زیادی در زمینه انجام این نوع سونوگرافی داشته باشد. تجربه و مهارت پزشک باعث میشود که بیمار حس ازار دهنده‌ای نداشته باشد و همچنین تشخیص پزشک دقیق و بدون نقص خواهد بود.
این سونوگرافی به تشخیص موارد بسیاری در بدن بیمار کمک میکند که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
1- سرطان دستگاه تناسلی
با سونوی واژینال پزشک می‌تواند هر گونه عامل غیرعادی در بدن بیمار را مشاهده کند. در واقع یکی از سریع‌ترین روش‌ها برای تشخیص بیماری‌هایی چون سرطان، کیست و… استفاده از این روش سونوگرافی است.
2- بررسی مشکلات ناباروری
یکی از اقداماتی که برای درمان ناباروری صورت می‌گیرد، انجام سونوگرافی واژینال است.
تشخیص کیست و فیبروم: همانطور که پیشتر گفتیم، سونوگرافی داخل واژن، نسبت به سایر روشهای سونوگرافی دقیقتر عمل میکند. بنابراین امکان تشخیص کیست و فیبروم موجود در تخمدان و رحم به صورت دقیق وجود دارد.
3- بارداری
با استفاده از سونوگرافی داخلی میتوان انواع مختلف بارداری را تشخیص داد. بارداری معمولی و بارداری خارج از رحم با استفاده از ترانس واژینال تشخیص داده می‌شوند. تشخیص زودهنگام بارداری خارج از رحم اهمیت بسیاری برای حفظ سلامتی مادر دارد.
4- سقط جنین
تشخیص داده میشود TVS این موضوع نیز از دیگر عواملی است که توسط سونوی
5- جفت سرراهی
در برخی از مادران باردار، جفت در دهانه پایینی رحم قرار می‌گیرد. این موضوع خطراتی برای مادر به دنبال دارد. پیش از هرچیز این عارضه باید تشخیص داده شود که این کار از طریق سونوی داخلی امکان پذیر است.
6- مشکلات قاعدگی
با استفاده از سونوگرافی داخلی، علت نامنظمی در عادت ماهیانه بررسی میشود.
سونوگرافی چه زمانی توصیه می شود
در مواقعی که تشخیص بیماری از روی علائم یا معاینه فیزیکی امکان پذیر نباشد، انجام تصویربرداری سونوگرافی توصیه میشود. البته در کنار سونوگرافی روشهای تصویربرداری دیگری از جمله سی تی اسکن و ام آر آی نیز وجود دارد که بسته به تشخیص پزشک، هر کدام از این روش‌ها ممکن است برای تشخیص عارضه‌های مختلف تجویز شوند.
محدودیت‌های سونوگرافی چیست؟
سونوگرافی یک ابزار تشخیصی قدرتمند و کاربردی است با این حال محدودیت‌های نیز به همراه دارد. امواج صوتی به خوبی از هوا یا استخوان عبور نمی‌کنند. بنابراین، سونوگرافی در عکس برداری از بخش‌هایی از بدن که تو خالی هستند یا با استخوان‌های متراکم پوشانده شده‌اند (مانند مغز ، و ریه‌ها) آنچنان دقیق نیست.
آمادگی‌های قبل از سونوگرافی
اغلب آزمایشات سونوگرافی نیاز چندانی به آمادگی ندارند. هر چند در برخی موارد استثناهایی نیز وجود دارد:
برای برخی از اسکن‌ها مانند اسکن کیسه صفرا پزشک شما ممکن است از شما بخواهد برای مدتی قبل از آزمایش از خوردن و آشامیدن پرهیز کنید.
در سایر سونوگرافی‌ها مانند سونوگرافی لگنی لازم است مثانه شما پر باشد. بنابراین، نوشیدن مقادیر زیاد آب و عدم تخلیه ادرار چند ساعت قبل از انجام آزمایش ضروری است.
ممکن است سونوگرافی در کودکان با سن کم با ملاحظات خاصی همراه باشد که بهتر است قبل از انجام آزمایش با پزشک مشورت کنید.
مراکز سونوگرافی و تفسیر آن
سونوگرافی در چه مراکزی انجام میشود و چه کسانی آن را تفسیر می‌کنند؟
آزمایش سونوگرافی در اغلب بیمارستان‌ها و مراکز درمانی خصوصی و دولتی انجام میشود.
وظیفه ثبت تصاویر سونوگرافی و تفسیر نتایج آن بر عهده متخصص سونوگرافی است. متخصص سونوگرافی پس از ثبت تصاویر از ناحیه مورد نظر، نتایج سونوگرافی را تفسیر میکند و با پیوست گزارش مربوطه برای بررسی بیشتر به پزشک عمومی یا متخصص ارجاع میدهد.
چطور یک مرکز سونوگرافی معتبر پیدا کنیم؟
همانطور که بیان شد به دلایل مختلفی ممکن است شما نیاز به سونوگرافی پیدا کنید، اما در تمام این موارد انتخاب یک مرکز سونوگرافی معتبر موضوع جداگانه‌ای است که نتیجه کار را تحت تاثیر قرار میدهد.
بدیهی است که مهارت در انجام سونوگرافی موثر بوده و این روش تشخیصی را می‌تواند به سمت تشخیص کاملا صحیح یا مخدوش، پیش ببرد.از این جهت لازم است که برای انتخاب یک مرکز سونوگرافی، نهایت دقت و توجه را به خرج داده و این روش تشخیصی را در جایی معتبر به انجام برسانید. توجه به برخی نکات مهم در انتخاب مرکز سونوگرافی معتبر لازم و ضروری است.
نکاتی مانند:
- یک مرکز سونوگرافی را انتخاب کنید که دارای اعتبار و تجربه کافی باشد
- به سطح نظافت و رعایت نکات بهداشتی در این مرکز، اهمیت دهید. و…
سخن پایانی
سونوگرافی یک روش بسیار دقیق و مناسب تصویربرداری پزشکی است که هیچ گونه خطری ندارد و برای تشخیص انواع عارضه‌ها و بیماری‌های مختلف داخلی استفاده میشود. برای کسب نتایج هر چه بهتر از آزمایش سونوگرافی حتماً به توصیه‌های پزشک خود دقت کنید و در روز مقرر برای انجام سونوگرافی بیشترین همکاری را با متخصص سونوگرافی به عمل آورید.
دکتر نرگس تاج دینی با بیش از بیست سال سابقه طبابت در حیطه جراحی زنان، زایمان، نازایی و زیبایی زنان و با بهره گیری از دانش به روز و کارآمد در این حیطه، تمامی آنچه به بانوان مربوط است را در کلینیک تخصصی خود ارائه می کند.
